qormo dheer oo aan ka qoray aan ka soo jaray, waxa aan ku xusuustay sida uu; si ka duwan hal-abuurka badidiisa (oo hal abuurnimada alif ka bilaaba) sida uu af-Gudhiye uu Albaqra uga soo bilaabay hal Abuurnimadiisa, alifna uu ku dhameeyey! .

""Abwaanka, Suugaantiisu waxa ay u kala rogan tahay, dhamaan qaybaha nolosha aadamaha iyo dabeecaddaha uu Alle wayne dunnida guud dhigay; Siyaasadda adduunka, ta Soomaalida, Dhaqanka iyo Edaabta Islaamka, Haasaawe iyo kalgacal, Kaftan iyo Gole ku haasaw, Narnaqsi iyo guubaabo, Hawaale Warran iyo wax sheeg iyo qaar kale oo badan. Dambaabi maayo haddii aan idhaa, qaamuus buu ahaa Afka iyo dhismihiisa dhud-dhud iyo dheg-dheg u raacay!

Gaadhigiisa, waxa uu ka soo istaadhayaa oo isteerinka ka soo qabsanayaa, duullimaadyadii reer galbeedku waddamada soo koraya ay ku ugaadhsanayeen toddobaatanadii ilaa siddeetannadii. Waddamo yar yar oo cagta la mariyay ka dib waxa uu cagta soo saarayaa mid kale oo agtooda ah aseenay dhawdhawduba u dhacsanayn, oo isagu durduro cirka iyo dhulka dhexdooda iskugu bixinaya. Waakan u degay, oo isagoo gacanta ugu fiiqaya  jaalkiisii oo agtiisa lagu sadqeynayo, yidhi;

 

"Warraaqa baxaayi waa gob

Waxyeeliyo dhib aan samaynin

Waddada lagu haysto fiican

Waxaa lagu yidhi wareeggan

Anuu wakhti ila hayaaye

Sidayda ha welecsamaanin

Wankeyga cadoow ha naaxin!”

Sidii uu u soo socday waakan ku soo baxay Soomaalidii oo is cuntay oo baabah iska dhigtay oo aan kuu taliyo iyo ii talin maysid eedday. Cabbaar markii uu dhawray, waakan duqii oday biiqay isaga oo kambadhuudha meel oli ah uga gacan haadiyay. Ku baydh.

 

Dantayda anoo asiib leh

Anoo aramida dawee leh

Anoo cuqdad iyo nac maydh leh

Abaar iyo omos basaasan

Anoo oomane ka guur leh

Anoo arad doog leh gaadh leh

Anoo bulshada u adeeg leh

Anoo abshir iyo barwaaqo

Aqoonta ku caano sii leh

 

Waxaaa oli iiga yeedhay

Duqii oday biiqay oo leh

Wuxuu yidhi ‘Inan ragoowah’

Dhulkoo ragga abadh jarkiisa

Mindida lisinku u afeeyo

Ayaan nafta oolinteeda

Awooday ilaalinteede

Sidee imikoo adduunka

Ragoow addinka aad ku hayso

Sidee noloshu u irdhawday?

Sidee qofka aayar aayar

Ilaaq loogaga dhameeyey?

 

Oday biiqay waa uu sii wadayoo, kuye;

 

Markay carrabka iyo uurka

Afkaartoodu is-khilaafto

Markay qof ujeedo leexsan

Siduu doono u ahaato

Markay xaqa eheladiisu

Ab-haysi u maaro waydo

Markuu qof xumaan arkaaya

Wax sheega ka aamusnaado

Markuu ubadkaad rabbaysay

Naftaadu ku eedanaato

Ahaatay dhamaad adduune

Xaqiiqada aadisteeda

Adkaysi ha loo lahaado

 

Wax uu soo socdaba waa uu ka imanayaa siyaasad adduun iyo mid dalba wareerkooda. Waxa uu u soo degayaa siyaasadda dhismaha qoyska. Waa halka ay umadi ka unkanto. Iyana heshiis ma la yahay, toloow? Waxa uu cagta soo saarayaa, Maxkamad gabdhihii ay Muddici yihiin raggiina Mudaacaleeygii. Dumarkii oo markan maahmaahdii ahayd ka dhigay "Wixii Xumba Aadan baa leh” ragiina sutti gaashaan!

Rag;

Waxa raanta loo feedhayaa, waa rag

Waxa cadarka layskugu rushaa, waa rag

Waxa fiidka loo roorayaa, waa rag

 

Dumar

Kuwa quruxda nagu raacayaa, waa rag

Markaan raanwisno-na naga ordaa, waa rag

Rasmi iyo kuwaan aayo rabin, waa rag.

 

Markii uu arkay Quruumihii oo is diidan, Qaran kala quus qaaday oo ay ilaa qoyskii marayso xifaaladu, waakan Faduuli shanfaroodleba dhaaf tidhi. Waakan Jin iyo Jaan bal iyana caqli ka day is yidhi; Kuye:

 

Jacayl baa iga tabsaday

Janbaa keeno igu xidhay

Jujuub bay igu wadaan

Jihaan u socdaan an rabin

Jid baan marayaa dhib badan

Jin baan hagbad kula jiraa!

Cirfiid baan jaalle nahay

Jaan baan la xisaabtamaa

Sagaal jirjiroolayaal

Ayuunbaan' jiid irmaan!'

Shax aan jareheedu dhicin

Hawaawi ku wada jillaa

Juxaan talo siinayaa.

 

Jin iyo Insiba wacdigoodii markii uu sacabbo madhan ka keenay, ayuu isagu isku soo baxsaday. Adduunyo xumaan moogiye wanaag sacab loo tumaa uu beri hore allaystay ayuu ku cago go’ay! Waakan Isagii is faray in uu wacdiga isku fillnaysiiyo.

 

Nafteydaay Hoos u Hadal

Haye-da baro iyo qushida

Heshiis la ahaw wakhtiga…

 

Af-gudhiye, nin caynkaas ah buu ahaa. Ilaahay naxariistii Janno haka waraabiyo. Halkaa ha inoo joogto, waa inoo qaybo ka mid ah Suugaantiisa.”

 

La Soco…

Abdirasak Salah.

Qumannews.net.

Har/Office.

Isha Ku Hay Shabakedda Wararka Ee Qumannews.net Goor Kasta Iyo Goob Kasta Oo Aad Joogto Ama Ku Sugan Tahay.